สื่อสารเรื่องราวสุขภาพในแบบที่สร้างสรรค์
ทีมงาน The Medicative | ติดต่อเรา
สื่อสารเรื่องราวสุขภาพในแบบที่สร้างสรรค์

คำแนะนำ: เริ่มค้นหาด้วยคำง่าย ๆ เช่น 

สิทธิบัตรทอง

ตรวจเบาหวานด้วยตัวเองที่บ้าน เข้าใจวิธีใช้เครื่องตรวจน้ำตาลอย่างถูกต้อง

Share
ตรวจเบาหวานด้วยตัวเองที่บ้าน เข้าใจวิธีใช้เครื่องตรวจน้ำตาลอย่างถูกต้อง

Table of Contents

โรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่ต้องอาศัยการดูแลอย่างต่อเนื่อง หนึ่งในวิธีสำคัญคือการ ตรวจเบาหวานด้วยตัวเอง หรือที่เรียกว่า Self-Monitoring of Blood Glucose (SMBG) เพราะช่วยให้ผู้ป่วยเห็นแนวโน้มของระดับน้ำตาลในเลือดแบบเรียลไทม์และปรับพฤติกรรมหรือการใช้ยาตามคำแนะนำของแพทย์ได้

ในบทความนี้ เราจะเจาะลึกวิธีตรวจเบาหวานด้วยตัวเองให้ถูกต้อง การใช้เครื่องตรวจน้ำตาลที่บ้าน รวมถึงข้อดี ข้อจำกัด และคำถามที่พบบ่อย เพื่อให้คุณเข้าใจและนำไปปรับใช้ได้จริงค่ะ

ทำไมการตรวจเบาหวานด้วยตัวเองจึงสำคัญ?

การตรวจน้ำตาลที่โรงพยาบาลแม่นยำก็จริง แต่ไม่ได้สะดวกต่อการติดตามในชีวิตประจำวัน การตรวจเองที่บ้านจึงเป็นตัวช่วยที่ดี เพราะเหตุผลดังนี้

  • ผู้ป่วยรู้ค่าระดับน้ำตาลทันที

  • สามารถปรับอาหาร การออกกำลังกาย หรือการใช้ยาได้ตามแพทย์แนะนำ

  • ป้องกันภาวะน้ำตาลสูงหรือต่ำเกินไป

  • ใช้เป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจทางการแพทย์

กล่าวง่าย ๆ คือ ยิ่งคุณรู้จักติดตามสุขภาพตัวเองอย่างสม่ำเสมอ ยิ่งช่วยลดความเสี่ยงภาวะแทรกซ้อนของเบาหวาน เช่น โรคหัวใจ ไตเสื่อม หรือตาบอดได้

ตรวจเบาหวานด้วยตัวเองมีกี่วิธี?

โดยทั่วไป วิธีตรวจเบาหวานด้วยตัวเองที่นิยมใช้ มี 2 รูปแบบหลัก ๆ คือ

1. การเจาะเลือดปลายนิ้ว

เป็นวิธีที่ผู้ป่วยเบาหวานใช้กันแพร่หลายที่สุด เพียงหยดเลือดลงบนแผ่นทดสอบ แล้วสอดเข้าเครื่องอ่านค่า ก็จะทราบผลทันที

  • ข้อดี: สะดวก รวดเร็ว เครื่องไม่แพง ทำเองได้ทุกวัน

  • ข้อจำกัด: เห็นค่าเฉพาะเวลาที่ตรวจ ต้องเจาะบ่อย และอาจเจ็บเล็กน้อย

2. Continuous Glucose Monitoring (CGM)

คือการติดเซนเซอร์เล็ก ๆ ไว้ที่ผิวหนัง ซึ่งจะคอยวัดระดับน้ำตาลต่อเนื่องตลอด 24 ชั่วโมง และส่งข้อมูลเข้าโทรศัพท์หรืออุปกรณ์

  • ข้อดี: เห็นแนวโน้มแบบเรียลไทม์ มีระบบแจ้งเตือนเมื่อน้ำตาลผิดปกติ

  • ข้อจำกัด: ราคาสูง ต้องเปลี่ยนเซนเซอร์บ่อย และต้องมีการติดตั้งที่ถูกวิธี

สำหรับผู้ป่วยเบาหวานทั่วไปที่ควบคุมโรคได้ดี การเจาะปลายนิ้วอาจเพียงพอ แต่หากน้ำตาลแปรปรวนหรือควบคุมยาก แพทย์อาจแนะนำให้ใช้ CGM 

การใช้เครื่องตรวจน้ำตาลที่บ้าน ทำอย่างไรให้ถูก

การใช้เครื่องตรวจน้ำตาลที่บ้าน ทำอย่างไรให้ถูก

หลายคนอาจใช้เครื่องตรวจอยู่แล้ว แต่ไม่แน่ใจว่าทำถูกหรือไม่ หากทำไม่ถูกต้อง ผลลัพธ์อาจคลาดเคลื่อน ดังนั้นควรปฏิบัติตามขั้นตอนดังนี้

  1. ล้างมือให้สะอาดและเช็ดให้แห้ง
    เหงื่อ น้ำตาลจากอาหาร หรือสิ่งสกปรกอาจปนเปื้อนและทำให้ค่าผิด

  2. เตรียมอุปกรณ์ให้พร้อม
    ได้แก่ เครื่องตรวจน้ำตาล แผ่นทดสอบ (Test Strip) และเข็มเจาะเลือด

  3. ใส่แผ่นทดสอบลงในเครื่อง
    รอจนเครื่องพร้อมสำหรับการอ่านค่า

  4. เจาะเลือดที่ปลายนิ้วด้านข้าง
    เลือดจะออกง่ายและเจ็บน้อยกว่าตรงกลาง

  5. หยดเลือดลงบนแผ่นทดสอบ
    รอให้เครื่องแสดงผล ซึ่งใช้เวลาเพียงไม่กี่วินาที

  6. บันทึกค่าไว้ทุกครั้ง
    ควรมีสมุดบันทึก หรือใช้แอปพลิเคชันที่เชื่อมกับเครื่องตรวจ

  7. ตรวจสอบวันหมดอายุของแผ่นทดสอบ
    หากหมดอายุ ค่าอาจคลาดเคลื่อน

เคล็ดลับเพิ่มเติม

  • เปลี่ยนนิ้วที่เจาะสลับกันไป เพื่อลดการเจ็บและรอยช้ำ

  • ตรวจในเวลาที่แพทย์แนะนำ เช่น ก่อนอาหาร หลังอาหาร 2 ชั่วโมง หรือก่อนนอน

  • นำผลการตรวจไปปรึกษาแพทย์ทุกครั้ง เพื่อปรับยาและการดูแล
การใช้เครื่องตรวจน้ำตาลที่บ้าน ทำอย่างไรให้ถูก

ควรตรวจเบาหวานด้วยตัวเองบ่อยแค่ไหน?

ความถี่ในการตรวจขึ้นกับระดับความรุนแรงของโรคและการรักษาที่ใช้ เช่น

  • ผู้ป่วยที่คุมอาหารและออกกำลังกาย: อาจตรวจ 1–2 ครั้ง/สัปดาห์

  • ผู้ใช้ยาเม็ดลดน้ำตาล: ควรตรวจหลายครั้งต่อสัปดาห์

  • ผู้ใช้อินซูลิน: อาจต้องตรวจทุกวัน หรือหลายครั้งต่อวัน

  • ผู้ใช้อินซูลินปั๊ม หรือมีภาวะน้ำตาลแปรปรวน: มักใช้ CGM เพื่อติดตามตลอดเวลา

แพทย์จะเป็นผู้กำหนดตารางที่เหมาะสมที่สุดกับคุณค่ะ

ข้อดีและข้อจำกัดของการตรวจเบาหวานด้วยตัวเอง

ข้อดี

  • ทราบระดับน้ำตาลทันที

  • ช่วยป้องกันภาวะน้ำตาลสูงหรือต่ำเกินไป

  • เพิ่มความมั่นใจในการใช้ยาและการใช้ชีวิต

  • ใช้ประกอบการปรับแผนรักษากับแพทย์

ข้อจำกัด

  • ต้องลงทุนซื้อเครื่องและแผ่นทดสอบ

  • บางคนไม่ชอบความเจ็บจากการเจาะปลายนิ้ว

  • ต้องมีวินัยในการตรวจและบันทึก

อย่างไรก็ตาม หากมองในระยะยาว การตรวจเบาหวานด้วยตัวเองถือเป็นการลงทุนเพื่อสุขภาพที่คุ้มค่ามาก

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับตรวจเบาหวานด้วยตัวเอง

Q1 : ตรวจเบาหวานด้วยตัวเองแม่นยำเหมือนที่โรงพยาบาลไหม?
เครื่องตรวจที่บ้านอาจมีความคลาดเคลื่อนบ้าง แต่หากใช้ถูกวิธีและบันทึกสม่ำเสมอ ข้อมูลยังมีประโยชน์ต่อการรักษามากค่ะ

Q2 : ต้องเลือกเครื่องตรวจแบบไหนถึงจะดี?
เลือกเครื่องที่ได้รับมาตรฐานสากล มีการรับรองจาก อย. และเหมาะกับงบประมาณของคุณ

Q3 : ถ้าค่าน้ำตาลสูงหรือต่ำกว่าปกติควรทำอย่างไร?
ควรตรวจซ้ำเพื่อยืนยัน หากยังผิดปกติและมีอาการ เช่น เวียนศีรษะ หน้ามืด หรือกระหายน้ำมาก ควรพบแพทย์ทันที

Q4 : ควรเจาะเลือดปลายนิ้วเวลาไหนดีที่สุด?
ขึ้นกับเป้าหมายการรักษา เช่น ก่อนอาหาร หลังอาหาร 2 ชั่วโมง หรือก่อนนอน ให้ปรึกษาแพทย์เพื่อกำหนดเวลาที่เหมาะสมค่ะ

Q5 : เด็กหรือผู้สูงอายุสามารถตรวจเองได้หรือไม่?
สามารถทำได้ แต่ควรมีผู้ดูแลช่วย เพื่อความปลอดภัยและแม่นยำ

Q6 : ใช้ CGM แทนการเจาะปลายนิ้วได้เลยหรือเปล่า?
ในบางกรณียังจำเป็นต้องยืนยันค่า CGM ด้วยการเจาะปลายนิ้ว โดยเฉพาะก่อนฉีดอินซูลินค่ะ

Q7 : ใช้เครื่องตรวจน้ำตาลที่บ้าน ต้องเปลี่ยนเข็มบ่อยแค่ไหน?
ควรใช้เข็มเจาะเลือดเพียงครั้งเดียวต่อการตรวจ เพื่อป้องกันการติดเชื้อและลดความเจ็บค่ะ

Q8 : การเก็บแถบตรวจน้ำตาลควรเก็บอย่างไร?
ควรเก็บในที่แห้ง ไม่โดนแสงแดด และปิดฝาภาชนะให้สนิทเสมอหลังใช้ เพราะความชื้นจะทำให้ผลตรวจคลาดเคลื่อนได้

Q9 : หากเจาะเลือดแล้วไม่มีเลือดออก ควรทำอย่างไร?
ควรล้างมือด้วยน้ำอุ่น หรือนวดเบา ๆ บริเวณปลายนิ้วให้เลือดไหลสะดวก แล้วลองใหม่โดยใช้เข็มที่ปรับความลึกมากขึ้นเล็กน้อย

Q10 : ระหว่างเจาะเลือดปลายนิ้วกับเจาะจากตำแหน่งอื่น เช่น แขนหรือฝ่ามือ แบบไหนดีกว่า?
ปลายนิ้วให้ค่าที่แม่นยำและใกล้เคียงกับค่าจริงในเลือดมากที่สุด ส่วนการเจาะตำแหน่งอื่นอาจใช้ในบางเครื่องที่รองรับ แต่ไม่แนะนำให้ใช้ยืนยันค่าที่สำคัญ เช่น ก่อนฉีดอินซูลินค่ะ

สรุป

การ ตรวจเบาหวานด้วยตัวเอง ถือเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้ผู้ป่วยควบคุมระดับน้ำตาลได้อย่างใกล้ชิด ป้องกันภาวะแทรกซ้อน และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น หากคุณใช้เครื่องตรวจอย่างถูกวิธี และบันทึกค่าเพื่อนำไปปรึกษาแพทย์เป็นประจำ จะช่วยให้การรักษามีประสิทธิภาพมากขึ้นค่ะ

หากคุณหรือคนใกล้ตัวกำลังเป็นเบาหวาน อย่าลืมสอบถามสิทธิการรักษาที่ครอบคลุมค่าเครื่องตรวจและแถบตรวจน้ำตาล เพื่อช่วยลดภาระค่าใช้จ่าย และทำให้การดูแลสุขภาพทำได้ต่อเนื่องมากขึ้นนะคะ

บทความที่เกี่ยวข้อง

Latest Posts

No data was found

Subscribe and Follow

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ และประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของคุณ คุณสามารถศึกษารายละเอียดได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวเองได้ของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

ตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

ยอมรับทั้งหมด
จัดการความเป็นส่วนตัว
  • เปิดใช้งานตลอด

บันทึกการตั้งค่า